'Touwtrekken over CD-geluid'
Geluidstechnicus ziet geen heil meer in onderhandelingen
(door Dick Wittenberg in NRC Handelsblad, 17 november 1989)
De onderhandelingen tussen Philips en Norbert Veel, de Leidse geluidstechnicus die een manier zegt te hebben gevonden om compact discs veel beter te laten klinken, zijn in het slop geraakt.
Veel heeft Philips schriftelijk meegedeeld dat bij weinig heil ziet in verdere onderhandelingen en dat bij geen verplichtingen meer heeft tegenover het concern. Maar Philips heeft de geluidstechnicus laten weten, dat het er nog steeds op uit is om tot een regeling te komen die voor beide partijen bevredigend is".
Philips stelt daarom voor de eerder overeengekomen overlegtermijn van twee maanden waarbinnen de partijen zouden proberen tot overeenstemming te komen, met nog eens zes weken te verlengen. In die periode zou Veel bij Phonogram in Baarn een demonstratie van zijn vinding moeten geven. Eerder zijn al dergelijke luistersessies gehouden in het Philips' Natuurkundig Laboratorium in Eindhoven en in de Leidse geluidsstudio van Veel. Verder wil Philips dat Veel technische informatie over zijn correctiemodule verstrekt, omdat anders "geen beslissing over de toepasbaarheid van de schakeling" kan worden genomen.
In een verklaring wordt de waarde van Veels vinding gerelativeerd. De onderneming stelt vast dat de geconstateerde geluidsverschillen "zeer klein zijn". Ook meldt Philips dat de correctiemodule bij sommige CD’s juist "een negatief effect" heeft, zoals is gebleken tijdens eerdere luistersessies.
Toch wenst de onderneming in een brief aan Veel te "benadrukken dat de vinding mede-eigendom van Philips is". De Leidse geluidstechnicus heeft het apparaat namelijk samen met een Philips-medewerker ontwikkeld. Volgens Philips is Norbert Veel daarom zelfs verplicht de onderneming inzage te geven in de technische achtergronden van de correctiemodule. Ook wijst Philips erop dat Veel contractueel een jaar lang geheimhouding heeft beloofd en dat deze afspraak niet eenzijdig ongedaan kan worden gemaakt.
Veel peinst er voorlopig niet over Philips technische informatie te verstrekken. Volgens Veel is Philips te sterk gefixeerd op de correctiemoduie, terwijl dat apparaatje technisch eigenlijk helemaal niet zo bijzonder is. Belangrijker is volgens de geluidstechnicus dat bij heeft ontdekt wat er fundamenteel mis is met digitale geluidsregistratie. Met die kennis zijn hij en zijn partner in staat een apparaatje te maken om compact discs veel beter te laten klinken. Die kennis maakt het ook mogelijk fouten bij de digitale geluidsregistratie in het vervolg te voorkomen.
Volgens Veel kan het soms gebeuren dat deze fouten bij toeval niet worden gemaakt. in die gevallen zorgt zijn correctiemoduie dan ook niet voor een geluidsverbetering maar juist voor een verslechtering. Dat gebeurde tijdens de tweede luistersessie bij één van de compact discs, zegt Veel. Maar bij voegt eraan toe dat "bijna alle CD's" wel door fouten in de digitale geluidsregistratie zijn aangetast.
Veel erkent dat digitale geluidsregistratie "geen belangrijke tekortkomingen" vertoont, als je alleen naar de technische metingen kijkt. Maar volgens hem is wel sprake van "gehoormatige verschillen" met het oorspronkelijk geluid. Dat komt, zegt hij, omdat feilen in de digitale geluidsregistratie ervoor zorgen dat een bepaald instrument zich niet op één maar wel op drie plaatsen tegelijk lijkt te bevinden. Het gehoor blijft zich dus tevergeefs op het geluid scherpstellen, wat leidt tot vermoeienis, aantasting van de geluidswaarneming en minder luisterplezier.
Veel vindt dat Philips moet beginnen met het erkennen van het belang van zijn ontdekking. Hij gaat ervan uit dat het bedrijf nooit zoveel moeite zou doen, als het effect van zijn vinding werkelijk zo minimaal is, zoals Philips in een verklaring beweert. Verder wil hij dat zijn rechtspositie door Philips behoorlijk wordt geregeld.